Hartenjagen

Introductie

Hartenjagen is een spel dat vooral in Amerika erg populair is. Het is een van de meest gevarieerde kaartspellen ter wereld. In Nederland zijn vooral Nederlands en Amerikaans hartenjagen bekend.

Amerikaans hartenjagen

Begin

Amerikaans hartenjagen (Black Lady) is een spel voor vier spelers waarin gebruik wordt gemaakt van het gehele kaartspel (52 kaarten), zonder de jokers. De rangvolgorde (van hoog naar laag) van de kaarten is: aas, heer, vrouw, boer, 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2.

In het begin worden de kaarten gelijk verdeeld onder de vier spelers. Vervolgens kiezen alle spelers drie kaarten uit en geven die door aan een andere speler.

  • In de eerste ronde wordt doorgegeven aan de speler links.
  • In de tweede ronde wordt doorgegeven aan de speler rechts.
  • In de derde ronde wordt doorgegeven aan de speler tegenover
  • In de vierde ronde worden geen kaarten doorgegeven. Vanaf ronde vijf begint de cyclus weer opnieuw met doorgeven naar links.

Speelwijze

De bedoeling is om te voorkomen dat men strafpunten krijgt toegespeeld. De strafpunten bij hartenjagen zijn alle harten (elk één strafpunt) en de schoppenvrouw (dertien strafpunten).

De speler die na het uitdelen en doorgeven van de kaarten de klaveren twee heeft moet beginnen door hiermee uit te komen. Met de klok mee moeten de overige spelers een kaart bijleggen. Dit moet in eerste instantie een kaart zijn van dezelfde kleur (harten, schoppen, ruiten en klaveren). Als een speler geen kaarten heeft van die kleur mag een kaart van een andere kleur worden gespeeld.

Als alle spelers een kaart hebben bijgelegd moet de speler die de hoogste kaart bijgelegd heeft de vier kaarten pakken en zelf met een nieuwe kaart uitkomen. Bij kaarten van dezelfde kleur geldt het rangensysteem om te bepalen welke de hoogste is, met de aas dus als hoogste kaart. Een kaart van een andere kleur dan de gevraagde (bijvoorbeeld een ruiten terwijl de startkaart klaveren is) heeft altijd een waarde van 1 en kan dus nooit de hoogste van de vier zijn.

Als alle kaarten op zijn is er een ronde gespeeld en tellen alle spelers hun strafpunten op. In totaal zijn er per ronde 26 strafpunten te verdelen. Echter, als een speler erin slaagt alle 26 punten te verzamelen (in het Engels “Shooting the Moon” genoemd, in het Nederlands “een doorslag halen”) krijgen zijn drie tegenstanders 26 strafpunten en hij of zijzelf niets.

Gentleman’s rules

Amerikaans hartenjagen kent een aantal zogenaamde “Gentleman’s rules”. Deze regels worden niet altijd toegepast in hartenjagen, je kan zelf kiezen of je met deze regels wilt spelen of niet. De Gentleman’s rules zijn:

  • Bij de eerste slag (waarin de speler met klaveren twee begint) mogen er nog geen strafkaarten worden gespeeld, tenzij een speler echt niets anders heeft (een uiterst zeldzame situatie). De Windows-versie van hartenjagen hanteert deze regel ook.
  • Een speler mag een slag niet met harten beginnen totdat een andere speler tijdens een eerdere slag een harten heeft bijgelegd of de speler die de slag moet beginnen echt niets anders heeft. De Windows-versie van hartenjagen hanteert deze regel ook.
  • De speler die schoppenvrouw heeft moet deze kaart bij de eerste de beste gelegenheid waarbij hij/zij de kaart zelf niet krijgt spelen (voorbeeld: als een andere speler schoppen aas of schoppen heer opgooit, of er een kleur gevraagd wordt die de speler met schoppenvrouw niet (meer) heeft).
  • In sommige gevallen wordt vooraf afgesproken dat klaverentwee en schoppenvrouw niet mogen worden doorgegeven aan het begin van een ronde.

Einde van het spel

Vooraf spreken de spelers een maximaal aantal strafpunten af dat een speler mag hebben. Op het moment dat een speler op dit aantal komt, of er overheen gaat, is het spel afgelopen. De speler die op dat moment de minste punten heeft wint.

Nederlands hartenjagen

Begin

Nederlands hartenjagen maakt gebruik van slechts 32 kaarten. Van elke kleur doen alleen de 7, 8, 9, 10, Boer, Vrouw, Heer en Aas mee. Net als bij Amerikaanse variant worden de kaarten verdeeld onder vier spelers. Er worden bij Nederlands hartenjagen geen kaarten doorgegeven.

Speelwijze

Bij Nederlands hartenjagen zijn eveneens alle harten 1 strafpunt waard. Verder is de schoppenvrouw 5 strafpunten en de klaverenboer 2 strafpunten. In totaal zijn er dus 15 strafpunten te verkrijgen tijdens een ronde.

De manier waarop een ronde wordt gespeeld is gelijk aan Amerikaans hartenjagen. Een speler begint met het opgooien van een kaart, waarna de rest volgt.

Einde van het spel

Anders dan bij Amerikaans hartenjagen bestaat Nederlands hartenjagen uit twee delen.

  • Het eerste deel is gelijk aan Amerikaans hartenjagen. Er wordt gespeeld totdat een van de spelers over het vooraf afgesproken puntenmaximum gaat. Ook geldt dat als een speler alle 15 punten verzameld heeft, zijn tegenstanders 15 strafpunten krijgen en hijzelf niets. Dit staat bekend als “kapot spelen”.

  • Op het moment dat één van de spelers het aangegeven puntenmaximum heeft bereikt draait de puntentelling om. Vanaf dan worden alle punten die een speler haalt van zijn totaalscore afgetrokken. Als een speler nu alle 15 punten haalt in één ronde, dan mag hij zelf 15 punten van zijn totaalscore aftrekken (de punten gaan dus niet meer naar zijn tegenspelers). De speler die het eerst een totaalscore van nul heeft, heeft gewonnen.

Vals spelen
Er zijn niet veel manieren waarin bij hartenjagen kan worden vals gespeeld. Er bestaan twee veel voorkomende manieren.

  • De eerste is dat een speler eerst kijkt welke kaarten hij/zij van een tegenstander krijgt doorgegeven alvorens zelf kaarten door te geven.
  • De makkelijkste (en meest onsportieve) manier van vals spelen is niet de kaart spelen die je gedwongen wordt te spelen. Voorbeeld: een speler heeft alleen nog schoppenvrouw vast en zijn drie medespelers hebben elk een lage schoppen opgegooid. Dan is het verleidelijk om net te doen alsof je geen schoppen hebt en een andere kaart bij te gooien. Deze manier van vals spelen wordt bij hartenjagen gezien als een zware misdaad en indien het wordt ontdekt, wordt de speler in kwestie over het algemeen direct gediskwalificeerd.

Meer of minder spelers

Hartenjagen voor drie spelers

Normaal: deze vorm van hartenjagen is gelijk aan Amerikaans hartenjagen. Alleen wordt de 3♣ of de 2♦ verwijderd uit het spel zodat er 51 kaarten overblijven. Die kunnen eerlijk worden verdeeld over drie spelers. Ook wordt er in deze variant niet doorgegeven aan de speler “tegenover”.

Kitty Hartenjagen: de 52 kaarten worden verdeeld over de drie spelers, maar één kaart wordt met de afbeelding naar beneden midden op de tafel gelegd. Deze kaart heet de “Kitty”. Alle spelers krijgen 17 kaarten. De speler die de eerste slag wint (in sommige varianten “de eerste slag waarin strafpunten zijn gespeeld”) moet ook de Kitty pakken. Alleen die speler mag zien welke kaart de Kitty is. In deze variant is het niet altijd verplicht dat de speler met klaverentwee begint.

Hoog-Laag Joker Hartenjagen: in deze variant voor drie spelers worden er twee jokers toegevoegd aan het kaartspel zodat het totaal aantal kaarten op 54 komt. Iedere speler krijgt 18 kaarten. De jokers tellen hierin als harten en zijn dus ook 1 strafpunt waard. De eerste joker die wordt gespeeld is de “Hoge Joker” die in kaartwaarde meer waard is dan het Aas. De tweede joker die wordt gespeeld is de “Lage Joker” waarvan de kaartwaarde gelijk is aan 1. In deze variant is de schoppenvrouw 15 strafpunten, aangezien er ook 15 harten in het spel zijn.

Hartenjagen voor vijf spelers

Normaal: de 3♣ en 2♦ worden uit het spel verwijderd waardoor er 50 kaarten overblijven. Iedere speler krijgt 10 kaarten. De manier van doorgeven is: L1- R1- L2- R2 – vasthouden. Hierin betekent L2 dat een speler kaarten moet doorgeven naar de tweede speler aan zijn linkerkant en R2 idem voor rechts.

Kitty Hartenjagen: hetzelfde als Kitty hartenjagen voor drie spelers, maar dan met twee Kitties. Vervolgens kan de keuze gemaakt worden of de eerste speler die een slag wint beide kitties moet pakken. Of dat de tweede winnaar van een slag ook een kitty mag pakken.

Hartenjagen voor zes of meer spelers

Bij meer dan vijf spelers wordt een variant gebruikt die “Cancellation Hearts” wordt genoemd. Hierin worden twee spellen door elkaar geschud waardoor er 104 kaarten in omloop zijn en in totaal 52 strafpunten kunnen worden verdeeld. Echter: als in een slag twee identieke kaarten worden opgeworpen (zoals twee keer schoppenvrouw) heffen deze elkaar op. Dit opheffen houdt in dat ze beide een waarde van 1 krijgen en dus niet meer de hoogste van bijgelegde kaarten zijn. Ze houden daarbij wel hun strafpuntwaarde.

Als alle bijgelegde kaarten worden opgeheven door een andere kaart, en er dus geen hoogste kaart is, blijven de kaarten liggen en moet de speler die de slag was begonnen weer als eerste op tafel komen. Dit gaat door tot er een slag komt waarin wel een duidelijke winnaar is. Die moet dan alle kaarten van die slag, en de vorige onbesliste slagen pakken. Als de laatste slag van een ronde in gelijkspel eindigt tellen die kaarten niet mee voor de eindscore.

Naarmate er meer spelers zijn moeten er meer spellen worden gemengd en de doorgeefrondes aangepast. Als de kaarten niet gelijk kunnen worden verdeeld onder de spelers, wordt het “Kitty”-systeem van hartenjagen voor drie en vijf spelers toegepast. Indien er met drie spellen wordt gespeeld (voor een potje hartenjagen met 11 – 12 spelers) bestaat er de kans dat drie dezelfde kaarten worden bijgelegd. Als dat gebeurt heffen de eerste twee elkaar op, maar houdt de derde zijn waarde.


Bron: WikiBooks